Baker kisti, dizin arka bölümünde yumru şeklinde oluşan ve büyüdükçe hastada şiddetli ağrı, dolaşım bozukluğu gibi semptomlara neden olan bir hastalıktır. Genellikle 40 yaş üzerindeki kişilerde sıklıkla görülür. Eklem içindeki veya çevresindeki yapılar hasar gördüğünde, sinoviyal sıvının birikmesi ile dizde yumru şeklinde bir kist oluşur. Hastanın dizinde gerginlik, ağrı ve hareket kısıtlılığı ile kendini gösterir.
Bu bölgesindeki eklem yapısını zedeleyen artrit veya kıkırdak hasarı gibi meydana gelen fizyolojik etkenler rahatsızlıkta rol oynayabilir. Kistin ortadan kaldırılması için altında yatan problemin tespit edilmesi gereklidir. Nadir olarak bazı hastalarda kist yırtılarak aşağıya doğru ilerleyebilir ve ayak bileği etrafında morluk oluşturabilir. Semptomlarla gelen hastada fizik muayene ya da ultrason ile tanı konulabilir. Tedavisinde kistin oluşmasına neden olan başka bir neden yok ise antiinflamatuar ilaçlar alınabilir, buz tedavisi uygulanabilir. Bazı vakalarda kist drene edilebilir. Diz travması ya da osteoartrit gibi sebeplerden dolayı Baker kisti oluşmuşsa cerrahi tedavi gerekebilir.
Yaygın olarak Baker kisti olarak bilinmesine rağmen, popliteal veya sinovyal kist olarak da adlandırılır. Adını, bu rahatsızlığı keşfeden Doktor William Morrante Baker'dan alır. Doktor, bu popliteal kistlerin hasarlı diz ekleminde dolaşan sıvının sonucu oluştuğunu gözlemlemiştir. Bu popliteal kistler dizin arka bölümünde oluşan içi sıvı dolu keseciklerdir. Düzensiz sıvı kesecikleri zamanla büyüyerek dizde bir kist oluşturur. Yaşlı hastalarda Baker kisti çoğunlukla diz bölgesindeki doku ve organların zamanla hücre değişikliğine uğraması sonucu meydana gelir. Çocuklarda ise genellikle diz eklem kapsülünde meydana gelen fıtık sonucu oluşabilir. Baker kisti dizin arka bölümünde gerginlik, ağrı ve hareket kısıtlılığı şikayetlerine neden olur. Baker kisti görülen hastalarda çoğunlukla dizin hareketiyle ağrı oluşabilir.
Baker kisti dizin arkasında oluşan içi düzensiz sinovyal sıvı dolu keseciklerin büyüyerek dizde yumruya neden olması ile meydana gelir. Sinoviyal sıvı diz ekleminin rahat hareketi için üretilir. Bu bölgede oluşan bir hasar bu sıvının vücut içindeki hareketini ve üretimini aksatır.. Bu nedenle dizde yumru şeklinde bir popliteal kist oluşur.
Diz bölgesindeki eklem yapısını zedeleyen menisküs veya kıkırdak hasarı gibi fizyolojik etmenler iltihaplanma ile de bu rahatsızlık görülebilir. Diz eklemi vücutta yüksek basıncı kaldıran eklemlerden biri olduğu için çevresel etkenlerden kolayca etkilenebilir. Popliteal kiste neden olan faktörler günlük fiziksel veya sportif aktivitelerde dize alınan bir darbe, kemik erimesi, menisküste meydana gelen yırtık, çocuklarda görülen eklem zorlamaları, yaşlanmaya bağlı romatizmal rahatsızlıklar ve gut hastalığı olabilir.
Baker Kisti Belirtileri
Baker Kisti Belirtileri Nelerdir?
Kistin tespiti çoğunlukla kıkırdak yırtığı ya da eklemde oluşan iltihabın meydana getirdiği ağrı ile anlaşılır. Genellikle diz arkasında küçük bir şişlik ile başlar. İlk zamanlarda küçük olan bu şişlik tedavi edilmezse zamanla büyüyebilir. Çoğunlukla dizin bükülmesi sırasında ağrı hissedilir. Baker kistinin neden olduğu şiddetli ağrı uzun süre ayakta kalınan zamanda da ortaya çıkabilir. Spor veya günlük aktiviteler sırasında aşırı zorlanmalarda bazen kist patlayabilir veya yırtılabilir. Baker kistinin patlaması veya yırtılması durumunda kistin oluştuğu bölgede şişlik ve kızarıklık görünür. Ayrıca popliteal kistin patlaması sonucu diz içine yayılan sinovyal sıvı dizden baldıra doğru yayılacağı için bu bölgede ağrı ve morarma görülebilir. Bu durum derin ven trombozu olarakta adlandırılan toplardamar hastalıkları ile benzer özellik gösterdiğinden ayırıcı tanının yapılması gereklidir.
Baker kistinin semptomları genellikle hafif seyreder. Hastalığın ilerlemesi durumunda meydana gelen şikayetler şu şekilde özetlenebilir:
Diz bölgesinde orta veya şiddetli düzeyde ağrı
Gerginlik
Dizde hareket kısıtlılığı
Dizin arkasında oluşan şişlik
Popliteal kistin baldır kaslarına kadar uzanması
Popliteal kist patlaması sonucu sızan sıvı nedeniyle diz, baldır veya ayak bilek bölgesinde oluşan morarma ve kızarıklık
Daha ciddi ancak nadir görülen sorunlar benzer semptomlar gösterebileceği için, tıbbi yardım almak önemlidir. Bunlar arasında tümör, derin ven trombozu veya popliteal arter anevrizması sayılabilir. Bu yüzden hastalar tarafından doktor kontrolüne önem verilmelidir. Ayrıca Baker kisti semptomlarının yoğun günlük fiziksel aktiviteler veya sportif faaliyetler sonucu artabileceği unutulmamalıdır.
Baker Kisti Nasıl Teşhis Edilir?
Hastalar sıklıkla hareket sırasında hissettikleri ağrı nedeniyle doktora başvururlar. Yumru fizik muayene sırasında hissedilebilir ve çoğu vakada gözle görülebilir boyuttadır. Ultrason, X-Ray, ve MR yöntemleri kullanılarak tanı doğrulanır. Baker kistindeki şiddetli ağrı veya kistin patlaması durumlarında röntgen, MR, doppler ultrasonografisi veya eklem ultrasonografisi gibi görüntüleme yöntemler kullanılır. Doğru teşhisle beraber semptomların kötüleşmemesi için hastaların sportif ve fiziksel aktivitelerine dikkat etmeleri gerekir. Bununla birlikte, bir kan pıhtısı da dizin arkasında ve baldırın arkasında morarma ve şişmeye neden olabilir. Sebebin bir kist mi yoksa pıhtı mı olduğunu bulmak için şişliğin uzman bir doktor tarafından incelenmesi önemlidir.
Baker Kisti Tedavisi Nedir?
Baker kistinin tedavisi çoğunlukla kistin izlenmesi ve altta yatan nedenin araştırılması ile başlar. Genellikle rahatsızlık çok ilerlememişse cerrahi yönteme başvurulmaz. Hastada bu rahatsızlığın görülmesi ile doktorlar tarafından öncelikle semptomların oluştuğu bölgenin dinlendirilmesi, buz tedavisi, bası uygulaması ve ayağın göğüs seviyesinden yüksekte tutulması önerilir. Semptomların oluşturduğu ağrıların azaltılması için doktor kontrolünde ağrı kesici ilaçlara başvurulabilir. Bazı hastalarda eklem bölgesindeki iltihaplanmayı baskılayarak ağrıyı azaltan steroid enjeksiyonlar kullanılabilir.
Baker kistinin tedavisindeki diğer önemli bir tedavi uygulaması da fizik tedavidir. Düzenli egzersizler ile diz kasların güçlenmesi sağlanabilir. Ayrıca bu egzersizler rahatsızlığın oluşturduğu hareket kısıtlamasının azaltılmasına dizdeki hareket açıklığının artırılmasına yardımcı olabilir. Şiddetli ağrısı bulunan hastalarda destekli yürüme araçları başvurulabilecek uygulamalar arasındadır.
Ayrıca baker kistinin yarattığı şişliğin azaltılması için tespitten sonra ilk 72 saat içerisinde buz tedavisi oldukça etkilidir. Buz uygulaması kronik olarak oluşan Baker kistinin tedavisi için sıklıkla kullanılır.
Cerrahi uygulama çoğunlukla diz ağrısının aşırı olduğu hastalarda ve eklem hareket açıklığı oldukça kısıtlanmış olan hastalarda önerilir. Ağrılı baker kisti seyri gösteren hastalarda bir iğne vasıtasıyla boşaltılabilir. Bazı vakalarda Baker kistinin yarattığı hasarın tespiti için kamera kullanılarak yapılan artroskopik diz ameliyatına ihtiyaç duyulabilir. Tespitin ardından özellikle eklem iltihabı bulunan hastalardaki hasarın durumuna göre tedaviye yönelik kemik yapılarının ve iltihabın temizlenmesi için diz osteotomi ameliyatı bir seçenek olabilir.
Baker Kisti Tedavisi
Baker Kisti Hakkında Sık Sorulan Sorular
Baker kisti diz arkasında eklem sıvısının akışının belirli nedenlerle bozulmasından dolayı oluşan bir hastalıktır.
BAKER KİSTİNİN OLUŞMASI ÖNLENEBİLİR Mİ?
Dize travma olabilecek hareketlerden uzak durulması, spor yapmadan önce doğru esneme hareketlerinin yapılması, dize koruyucu ekipman takılması gibi önlemlerle Baker Kisti oluşumu önlenebilir.
BAKER KİSTİ KENDİ KENDİNE GEÇER Mİ?
Baker kisti tedavi edilmediğinde kendi kendine geçebilir ancak kist oluşumu fark edildiğinde başka sorunlara yol açmaması ya da altında romatizmal bir neden olup olmadığının öğrenilmesi için bir ortopedi uzmanı ile görüşülmelidir.
Kaynak: www.medicalpark.com.tr