TİT olarak da adlandırılan özellikle böbrek hastalıklarının, şeker hastalığının tanısında, idrar yolu enfeksiyonu ve gebelik tespitinde sıklıklar kullanılır.
Görsel, kimyasal ve mikroskobik incelemeyle idrarın renginden yoğunluğuna ve protein içeriğine kadar birçok veriye bakılarak olası hastalıklar hakkında ipucu aranır.
İdrarda çıkan olası bir enfeksiyon sonrası ise enfeksiyonun neden olduğu bakterinin tespiti idrar kültürüyle yapılır.
İdrar kültürü ile idrar tahlili arasındaki fark hakkında daha fazla bilgiye sahip olmak için öncelikle her bir tahlili tek tek açıklamakta fayda var.
İdrar tahlili hastanın genel sağlık durumunu değerlendirmek için yapılan bir testtir.
Test böbreklerin, idrar yollarının ve diğer organların genel işleyişi hakkında bilgi verirken olası hastalıklar hakkında da ön bilgi verir. Öncelikle idrarın fiziksel olarak değerlendirmesi yapılır.
Fiziksel değerlendirmede görünümüne, kokusuna, PH değerine ve yoğunluğuna bakılır.
Bunun yanı sıra idrarda glukoz, protein, bilirubin, ürobilinojen, keton ve nitrit değerlerine de bakılır. Bu değerlerden herhangi birini dahi yüksek olması farklı hastalıkların habercisidir.
Sonuçlar uzman doktor tarafından yorumlanarak gerekli tedavi süreci başlatılır.
İdrar kültürü nedir sorusunun cevabı ise idrarda enfeksiyon tespit edilmesi durumunda enfeksiyona sebep olan bakteriyi belirleyerek doğru tedaviye başlayabilmek için yapılan bir testtir.
İdrar Tahlili Normal Değeri Kaç Olmalı?
TİT normal değeri yaş, cinsiyet ve genel sağlık durumuna göre değişkenlik gösterir.
TİT öncelikle idrarın görsel özelliklerine bakar. Daha sonra kimyasal analiz ve mikroskobik inceleme gelir. Sağlıklı bir insanda olması gereken referans aralıları aşağıdaki gibidir.
Görsel Özellikler
İdrar tahlili sonucunda idrar genellikle berraktır. Soluk sarıdan kehribar rengine kayan berrak bir rengi vardır.
Kimyasal Özellikler
Kimyasal analiz stick testi ile yapılır. Üzerinde çeşitli kimyasallar bulunan çubuk idrarın içine daldırılarak yapılır. Sonrasında ise çubukta oluşan renk değişimleri incelenir. Analiz sonucunda çıkması beklenen sonuçlar aşağıdaki gibidir. PH; 4,5 ile 8,0 arasındaÖzgül Ağırlık: 1,005 – 1,030 g/mlProtein: ? 150 mg/dL Glukoz: Negatif (yok) Ketonlar: Negatif (yok) Bilirubin: Negatif (yok) Ürobilinojen: 0,2 ila 1,0 mg/dL, Nitritler: Negatif (yok), Lökosit Esteraz: Negatif (yok) olarak ölçülmelidir. Dansite 1001, 1030 arasında İdrarda kan(eritrosit) bulunmaz bulunması farklı hastalıkların habercisidir.
Mikroskobik Özellikleri
TİT’te ölçülen mikroskobik sonuçlar aşağıdaki gibi olmalıdır.
Kırmızı kan hücreleri (RBC); erkekler için ? 2; Kadınlar için ? 5
Beyaz Kan Hücreleri (WBC’ler): ? 5
Epitel Hücreleri: Ara sıra (birkaç)
Bakteri: Çok az veya hiç yok
Kristaller: Ara sıra (birkaç)
Bu değerler laboratuvardan laboratuvara değişebilir. Bununla birlikte TİT sonucu tek başına anlam taşımayabilir.
Doktorunuz diğer kan tahlilleriyle birlikte, kullandığınız ilaçları, aldığınız gıdaları ve tıbbi geçmişinizi dikkate alarak yorumlayacaktır.
İdrar Kültürü Normal Değeri Kaç Olmalı?
İdrar kültürü ile idrar tahlili arasındaki fark; TİT rutin bir test olmasına rağmen idrar kültürü rutin bir test değildir.
Doktorunuz enfeksiyondan şüphelendiğinde bu testi isteyebilir. Bunun yanı sıra ağrılı ve sık idrar, böbreklerin olduğu bölgede geçmeyen ağrı da doktorunuzun kültür istemesinin sebeplerinden olabilir.
Orta akım idrardan steril bir ortamda alınan teste 24 ile 48 saat içinde bakteri üremesi olup olmadığına bakılır.
Belirtilen saat aralıkları içinde hiçbir bakteri üremesi olmazda test sonucu negatif olarak raporlanır. Bu istenilen bir durumdur.
İdrar kültürü nedir sorusunun cevabını arıyorsanız referans aralığının ne olduğu hakkında bilgi sahibi olmanızda fayda var.
Referans aralığı 0 ile <10.000 KFU/ml’dir. Üreme 10.000 KFU/ml’den az ise herhangi bir enfeksiyon olmadığı anlamı taşır.
İdrar Tahlili Düşüklüğü ve Yüksekliği Nedenleri?
İdrar kültürü ile idrar tahlili arasındaki fark olarak kullanılan ölçüm tekniği de gösterilebilir.
TİT’te birden fazla parametreye bakılır. Her parametrenin de kendi içinde bir anlamı vardır. Dansite testinde idrardaki su yoğunluğu ölçülür. Normal bir insanda dansite 1.0002 ile 1.3 arasındadır.
Dansitenin düşük çıkması hastanın çok fazla sıvı tükettiği anlamına gelir.
Düşük dansitenin altında yatan sebepler arasında aşağıdaki nedenler sayılabilir;
Diabetes insipidus(şekersiz diyabet)
Böbrek yetmezliği
Düşük sodyum seviyesi
Şiddetli böbrek enfeksiyonu
Dansitenin 1.30’u geçtiği durumlarda ise böbreklerin sağlıklı çalışmadığını gösterebilir.
Vücut susuz kalınca idrar rengi koyulaşır ve idrarda protein, glikoz, kırmızı veya beyaz kan hücreleri, bakteri, bilirubin gibi maddelerin bulunma olasılığı yüksektir.
Vücudun susuz (dehidrasyon) kalmasının altında yatan sebeplerden bazıları aşağıdaki gibidir;
Böbrek hastalığı
Addison hastalığı (Adrenal yetmezliği)
Kalp yetmezliği
İdrarda ortaya çıkan şeker, protein gibi maddeler
Böbrek arterinde daralma
Dansite dışında PH ve proteinin referans aralıkları dışında olması idrar yolu veya böbrek hastalıklarının varlığını gösterir.
Glikoz ve keton yüksek çıkarsa akla şeker (diyabet) hastalığını getirir. İdrarda bilirubin sarılık ve karaciğer hastalığını akla getirirken idrarda kan ise böbrek hastalığı ve enfeksiyonu akla getirir.
İdrar Kültürü Düşüklüğü ve Yüksekliği Nedenleri?
İdrar kültürü sonucu vücutta bulunan enfeksiyona göre negatif ya da pozitiftir.
Sonucun negatif olarak raporlanması için test sonucunun 10.000 KFU/ml’den az, pozitif olması için 10.000 KFU/ml’den fazla olması gerekir.
Bakteri üremesinin sebepleri arasında idrar yolu ve mesane enfeksiyonu sayılabilir. Dolayısıyla enfeksiyon durumuna göre test sonucu pozitif ya da negatif çıkabilir.
Vücutta enfeksiyonun artması idrar sonucunuzun pozitif çıkacağı anlamı taşıyabileceği gibi fiziksel olarak da yorgunluk, halsizlik, az miktarda idrar yapma, terleme ve kusma olarak kendini gösterebilir.
İdrar kültürü ile idrar tahlili arasındaki fark kültür daha hedefe yönelik bir testtir. İdrar testi teşhis koymak için tek başına yeterli olmayabilir.
Bu durumda doktorunuz enfeksiyonun sebebini anlayabilmek için daha ileri bir tetkik olan idrar kültürü isteyebilir. Her durumda test sonuçlarını doktorunuza yorumlatmanız önerilir.
İdrar Tahlili ve İdrar Kültürü Randevusu Nasıl Alınır?
Tahlil yaptırmak için hastanelerin dahiliye ya da üroloji bölümlerinin birinden randevu almanız yeterlidir.
TİT genellikle hem dahiliye hem de üroloji uzmanlarının tam kan tahliliyle birlikte istediği testlerden biridir. İdrar kültürü ise enfeksiyon riski olması durumunda talep edilir.
Doktorunuz TİT sonuçlarına göre idrar kültürünüzü de görmek üzere sizi hastane laboratuvarına yönlendirecektir.
İdrar kültürü nasıl alınır sorusu ise TİT’de olduğu gibi idrarın orta kısmından steril bir kaba alınır olarak cevaplanabilir.
İdrar Tahlil ve Kültür Sonucu Nasıl Öğrenilir?
TİT aynı gün 1 saat içinde çıkan bir testtir. Doktorunuzdan ya da hastanenin online sitesi üzerinden tahlil sonuçlarınızı öğrenebilirsiniz.
İdrar kültürü için ise 1-3 gün arasında beklemeniz gerekebilir.
Kaynak: www.medicalpark.com.tr