FDG (Fonksiyonel gastrointestinal bozukluklar) tutulumu; yetişkinlerde, ergenlerde ve çocuklarda yaygın olarak görülebilir. FDG tutulumuna, bağırsak - beyin etkileşim bozuklukları da denir.
FGD tutulumu, gastrointestinal (GI) sistemde hassasiyete ve bir dizi belirtilere neden olabilir. Bu belirtiler; bir hastalık veya enfeksiyon değil, atipik işlevselliğin sonucudur. Fonksiyonel gastrointestinal bozukluklar (FGD tutulumu) semptomların yapısal ve doku anormalliği ile açıklanamayan sindirim sistemi bozukluklarıdır.
Fonksiyonel gastrointestinal bozukluklar; yemek borusu, mide ve bağırsaklar dahil olmak üzere sindirim sisteminde herhangi bir yerde ortaya çıkabilir. FGD tutulumu oldukça yaygındır ve günlük aktiviteleri etkileyebilir. Nüfusun büyük bir kısmını etkiler. Bu durum, bağırsak sendromundan fonksiyonel ishale, kabızlıktan kusmaya kadar çeşitli rahatsızlıklara neden olabilir.
FDG (fonksiyonel gastrointestinal bozukluklar) tutulumuna bağlı olarak pek çok farklı rahatsızlıklar oluşabilir. Genel olarak görülen FDG tutulum çeşitleri şu şekildedir;
İrritabl bağırsak sendromu
Gastroözofagea lreflü hastalığı.
Fonksiyonel dispepsi (hazımsızlık)
Mide bulantısı ve kusma
Karın ağrılarının varlığı
Sıklıkla kabızlık oluşması
Fonksiyonel ishal
Dışkı tutamama gibi rahatsızlıklar FGD tutulumu çeşitlerini oluşturmaktadır.
FDG (Fonksiyonel Gastrointestinal Bozukluklar) Tutulumu Nedenleri Nelerdir?
FGD tutulumunun oluşmasına neden olan bazı çevresel faktörler ve yaşam tarzı değişlikleri olabilir. Bunların bir kısmı kontrol edilemeyen nedenlerden kaynaklanabilir. FGD tutulumuna neden olan çevresel ve yaşam tarzı faktörleri genel olarak şu şekilde sıralanabilir;
Yoğun stres yaşamak
Sigara kullanımı
Ailenin sağlık öyküsü
Bağırsak hassasiyeti
Sindirim sisteminde hızlı ve yavaş hareketlerin olması
Bağışıklık sistemi işlevi
Merkezi sinir sisteminin sağlık durumu
Anksiyete ve depresyon gibi nedenler fonksiyonel gastrointestinal bozukluklara neden olabilir. Bu tür belirtilerin ortaya çıkması halinde erken tanı ve tedavi ilkesi ile hareket ederek hastalığın önlenmesi gerekir.
FGD tutulumuna neden olan fiziksel faktörler ise genel olarak şu şekilde sıralanabilir;
Karın ağrısının oluşması
Şişkinlik
Geğirme
Kabızlık
İshal
Gaz sıkışması
Hazımsızlık
Mide bulantısı
Yutma güçlüğünün (disfaji) ortaya çıkması
Kusma gibi nedenler fonksiyonel gastrointestinal bozukluklara neden olabilir.
FGD tutulumuna neden olan ruh sağlığı faktörleri; stres, kaygı, anksiyete ve depresyon fonksiyonel gastrointestinal bozuklukların nedeni olabilir.
Bebeklerde ve çocuklarda FGD tutulumu semptomları; fonksiyonel karın ağrısıdır. Yani, bir hastalıktan ziyade sindirim sisteminden kaynaklanan ağrılardır. Doğumdan sonra ilk 6 ayda; gaz veya şişkinlik, kolik, kusma gibi belirtiler bebeklerde fonksiyonel gastrointestinal bozukluklara neden olabilir. Fonksiyonel gastrointestinal bozukluklar bebeklerde; kilo alma ve emzirme yeteneğini etkileyebilir.
FDG (fonksiyonel gastrointestinal bozukluklar) tutulumu doğrudan kanser değildir. Sindirim sisteminde oluşabilecek ve kişilerin günlük aktivitelerini yapmalarına engel olabilecek belirtiler gösterebilir.
FDG tutulumundan kaynaklanan rahatsızlıkların tedavi edilmesi gerekir. Tedavi edilmeyen rahatsızlıklar ilerleyen süreçte mide sağlığını etkileyerek sindirim sistemine hasar verebilir. Oluşan bu hasarlar mide kanserine yol açabilir. Bundan dolayı FDG tutulumunun belirtilerini fark ettiğinizde zaman kaybetmeden gastroenteroloji uzmanına muayene olmanız gerekir.
FDG (Fonksiyonel Gastrointestinal Bozukluklar) Tutulumu Tanısı Nasıl Konulur?
Roma Vakfı, FDG (fonksiyonel gastrointestinal bozukluklar) tutulumu için kriterler yayınlayan bir kuruluştur. Roma Kriterlerine dayalı bir FGD tutulumu tanısı konulabilir. FGD tutulumu tanısı, diğer rahatsızlıklara göre daha karmaşıktır. Laboratuvar ve görüntüleme testlerinde belirtiler olsa bile sindirim sisteminde hastalığa dair bir bulgu bulunamayabilir.
FDG tutulumu tanısını koyma aşamasında, cerrahi olmayan yöntemler uygulanarak doktor hastanın sağlık geçmişini ve aile sağlığı geçmişini öğrenmek adına soru sorabilir. Fiziksel muayeneye ilave olarak, kan, idrar ve dışkı örnekleri gibi laboratuvar testleri, ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları gibi görüntüleme testleri istenebilir. Ancak bu tetkikler kesin sonuç vermeyebilir. FDG tutulumuna dair doktorunuz belirtiler hakkında bilgi almak için;
Bu durumun ne olabileceği konusunda endişeleriniz var mı? gibi sorulara ilave olarak; yaşam tarzı, beslenme biçimi, egzersiz alışkanlıkları ve uyku rutini gibi genel sağlığı etkileyen faktörler de dikkate alınarak FDG tutulumunun tanısı konabilir. Daha sonra, tanısı konan FDG tutulumunun tedavi aşaması planlanır.
FDG (Fonksiyonel Gastrointestinal Bozukluklar) Tutulumu Tedavisi
FDG (fonksiyonel gastrointestinal bozukluklar) tutulumu tedavisinin amacı; belirtileri azaltmak ve yaşam kalitesini artırmaktır. Yapılacak tedavi yöntemleri kişiden kişiye değişir. Tedavi seçenekleri arasında yaşam tarzı değişiklikleri, ruhsal iyilik hali yönetimi ve ilaçlar bulunur.
Yaşam tarzı değişikliği tedavileri: FDG tutulumu tedavi edilirken yaşam tarzının dikkate alınması gerekir. Yapılacak yaşam tarzı değişikleri şu şekildedir;
Uyku: Kaliteli uyku yoluyla FDG tutulumuna bağlı semptomlar azaltılabilir.
Egzersiz: Haftada en az üç ila beş kez, 20-30 dakika egzersiz yapmak bağırsak hareketlerine yardımcı olabilir, stresi azaltabilir ve uyku düzeni iyileştirebilir.
Kafein: Kafein; ishale neden olabilir ve uykuyu bozabilir. Kafein tüketimini azaltmak önemlidir.
Alkol: Reflü ve hazımsızlığa neden olabilir. Aşırı alkol tüketiminden kaçınmak önemlidir.
Beslenme: Beslenme alışkanlıkları ve tüketilen besin maddeleri FDG tutulumu belirtilerinin nasıl oluştuğunu belirlerken önemlidir. Bir yiyecek günlüğü tutarak, bir diyetisyen veya beslenme uzmanına danışmak gerekebilir. Belirli bir diyete uymak, belirli yiyecekleri kısıtlamak veya eklemek, lif takviyesi almak ve probiyotik almak semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir.
Zihinsel iyilik tedavileri: FDG tutulumunu önlemek, beden-zihin ilişkisine de bağlıdır. Bu nedenle zihinsel iyiliğin sağlanması FDG belirtilerini azaltmada önemli bir etkiye sahiptir. Yapılacak testlerle; stres, kaygı ve depresyon ölçülerek teşhis edilebilir.
Bilişsel davranışçı terapi: Yardımcı olmayan düşünce ve davranış kalıplarını tanımaya ve anlamaya yardımcı olabilir.
Psikoterapi: Konuşma terapisi olarak da adlandırılır. İç görü ve bakış açısı kazandırmaya yardımcı olabilir.
Farkındalık: Gelecekte ortaya çıkabilecek belirtilerin üzerinde durmak yerine FGD tutulumunu önlemek için yapılması gerekenlerin farkındalığını oluşturmak için yapılabilir.
Rahatlama yöntemleri ve biyolojik geri bildirim de ruh sağlığını tedavi etmek için yararlı olabilir.
İlaçlar: Teşhis edilen herhangi bir ruh sağlığı durumunu tedavi etmek için kaygı veya depresyon ilaçları almak gerekebilir. FDG tutulumu belirtilerine bağlı olarak belirli ilaçlar reçete edilebilir. Antispazmodikler ve nöromodülatörler (antidepresanlar gibi), ağrı yönetimi için loperamid ve ondansetron, ishal için osmotik laksatifler ve prukaloprid, kabızlık için proton pompası inhibitörleri gibi ilaçlar FDG tutulumunun tedavisinde kullanılabilecek ilaç türleridir.
FDG (Fonksiyonel Gastrointestinal Bozukluklar) Tutulumu Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Bebeklerde ve yürümeye başlayan çocuklarda FDG tutulumu rahatsızlıkları nelerdir?
FDG tutulumuna bağlı olarak yeni doğanlarda ve yürümeye başlayan çocuklarda bazı rahatsızlıklar oluşma riski bulunur. Bebeklerde kusma, ruminasyon sendromu, döngüsel kusma sendromu, kolik, fonksiyonel ishal, diskezya, fonksiyonel kabızlık gibi semptomlar bebeklerde ve yürümeye yeni başlayan çocuklarda FDG tutulumundan dolayı ortaya çıkan belirtiler olarak bilinir.
Çocuk ve ergenlerde çocukluk çağı FDG tutulumu rahatsızlıkları nelerdir?
Kusma ve aerofaji; ergenlik dönemi ruminasyon sendromu, döngüsel kusma sendromu ve aerofaji. Karın ağrısıyla ilgili fonksiyonel sindirim sistemi bozuklukları; fonksiyonel dispepsi, IBS, karın migreni, çocukluk çağı fonksiyonel karın ağrısı ve çocukluk çağı fonksiyonel karın ağrısı sendromu. Kabızlık ve inkontinans: fonksiyonel kabızlık ve nonretentif fekal inkontinans rahatsızlkıklar FDG tutulumundan kaynaklanan belirti ve rahatsızlıklardır.
Kaynak: www.medicalpark.com.tr