Pankreas lezyonu, pankreas bezinde ortaya çıkan iyi huylu ve kötü huylu lezyonlar olarak bilinir. Pankreas, midenin alt kısmının hemen arkasında karın bölgesinin derinliklerinde bulunan bir bezdir. Pankreasın iki önemli görevi vardır. İlki; sindirime yardımcı olan enzimleri salgılamaktır. Diğer önemli işlevi ise; hormon salgılama görevidir.
Pankreas Lezyonu Çeşitleri Nelerdir?
Pankreas lezyonu; oluşumuna, hastadaki belirtilerin şiddetine, lezyonun boyutuna, pankreas yapısında yayılıp yayılmadığına göre; iyi huylu (benign) pankreas lezyonu ve kötü huylu (malign) pankreas lezyonu olarak farklılaşır.
İyi Huylu Pankreas Lezyonları: İyi huylu lezyonlar, genellikle zararsız ve kanserli hücre oluşturmaz. Oluştuğu vücut bölgesinde yayılım göstermez. İlaç tedavisi, takip ve kontrol muayeneleri ile iyileştirilir.
İyi huylu pankreas lezyonları şu şekildedir:
Pankreas Kistleri: Pankreasta oluşabilen içleri sıvı dolu lezyonlardır. Pankreas lezyonuna bağlı oluşan kistler, çoğunlukla iyi huylu olarak oluşur ve belirti göstermezler.
Pankreas Psödokistleri: Pankreas iltihaplanması sonucu ortaya çıkan sıvı ve döküntü şeklinde oluşabilen lezyonlardır.
Seröz Sistadenomlar: İçleri sulu sıvı şeklinde oluşan iyi huylu lezyonlardır.
Nöroendokrin Lezyonlar (NET'ler): Pankreasta yapısında bulunan bazı nöroendokrinlerin oluşturduğu lezyonlardır.
Kötü Huylu Pankreas Lezyonları: Kötü huylu pankreas lezyonları; vücutta yayılım gösterebilen lezyonlardır. Bu nedenle pankreasa zarar vererek kanser oluşturabilirler.
Kötü huylu pankreas lezyonları şu şekildedir:
Pankreasta Duktal Adenokarsinomu: Pankreas kanallarındaki hücre yapılarından kaynaklanan lezyonlardır. Pankreas kanseri oluşumuna neden olan lezyonlar arasında yer alır
Pankreatik Nöroendokrin Lezyonları: Bazı nöroendokrin lezyonlar kötü huylu olarak oluşur. Kötü huylu olarak ortaya çıkan lezyonların tedavi edilmeleri oldukça önemlidir. Erken teşhis ve tedavi ile müdahale edilen kötü huylu pankreas lezyonları büyük oranda iyileşme göstermektedir
İyi Huylu Pankreas Lezyonu Belirtileri
İyi huylu pankreas lezyonları, oluştuğu vücut bölgesinden, diğer vücut bölgelerine yayılım göstermezler. Genellikle zararsız lezyonlardır. Cerrahi müdahaleye gerek kalmadan iyileşebilirler.
İyi huylu pankreas lezyonu belirtileri genel olarak şu şekildedir:
Karın bölgesinin üstünde ya da sırtta oluşan şiddetli karın ağrılarının varlığı
Sindirim sistemine bağlı olarak çeşitli rahatsızlıkların oluşması
Mide bulantısı ve kusma gibi semptomlar iyi huylu pankreas lezyonu belirtileri olabilir
Kötü Huylu Pankreas Lezyonu Belirtileri
Kötü huylu pankreas lezyonları, oluştuğu pankreas yapısında büyüyerek diğer dokulara ve vücut bölgesine yayılabilir. Bu nedenle zamanla yayılım alanını genişleterek kanserli hücre oluşturabilir. Kötü huylu pankreas lezyonlarında ortaya çıkan belirtiler şu şekilde sıralanabilir;
İnsülin üretiminde aktif bir şekilde rol oynayan pankreas yapısında başlayan ve giderek kötüleşen diyabet (şeker) rahatsızlığının olması
Lezyonun büyüklüğüne bağlı olarak safra kanalının tıkanması sonucu sarılık hastalığı oluşması. Cilt yapısı ve gözlerde sararma meydana gelebilir
İstenmeyen kilo kayıpları ve iştah kaybının olması
İshal, yiyeceklerin sindirimine yardımcı olan pankreas enzimlerinin eksikliğine bağlı olarak bağırsakta zayıf emilim nedeniyle ortaya çıkabilir. İshal bazen pankreas kanserinin erken bir belirtisidir
Köprücük kemiğinin üzerindeki büyümüş lenf düğümünün (lenf bezi / reaktif lenf nodu) olması
Göbek deliğinde kitle oluşumu gibi semptomların varlığı kötü huylu pankreas lezyonunun belirtisi olabilir. Kötü huylu pankreas kanseri belirtileri ciddiye alınmalıdır. Bundan dolayı bu tür belirtileri fark ettiğinizde uzman bir doktora muayene olmak sağlığınız için oldukça önemlidir
Pankreas Lezyonu Tanısı Nasıl Konulur?
Pankreas lezyonu belirtileri ortaya çıktığında uzman bir doktora muayene olarak oluşan lezyonun tanısı konulmalıdır. Öncelikle pankreas lezyonu tanısının konulması için hastanın genel sağlık öyküsü dinlenerek fiziki muayenesi yapılır.
Fiziki muayeneyi desteklemek amacıyla bazı görüntüleme tekniklerinden de faydalanılır. Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması ile pankreas lezyonunun detaylı bir şekilde görüntülenmesi yapılarak incelenir. Bu inceleme sonucunda ise lezyonun boyutu, oluştuğu bölge ve özellikleri belirlenebilir.
Ayrıca; manyetik rezonans görüntüleme (MRI), endoskopik ultrason (EUS), endoskopik retrograd kolanjiyopankreatografi (ERCP), pozitron emisyon tomografisi (PET) taraması, biyopsi ve kan tahlili yapılarak pankreas lezyonunun tanısı konur. Daha sonra tanısı konan pankreas lezyonu tedavisinin planlaması yapılır.
Pankreas Lezyonu Nasıl Tedavi Edilir?
Pankreas lezyonu tedavisinde; oluşan lezyonun iyi huylu ya da kötü huylu olup olmadığı önemlidir. İyi huylu lezyonlar genel olarak zararsız olduklarından dolayı kanserli hücre oluşturmazlar.
Bu nedenle çoğu iyi huylu pankreas lezyonlarında cerrahi müdahaleye gerek yoktur. İyi huylu pankreas lezyonu tedavisinde; ilaç kullanımı, lezyonun takip ve kontrolü, endoskopik tedavi gibi seçenekler kullanılır.
Kötü huylu pankreas lezyonları ise, pankreas yapısında zamanla büyüyerek kanserli hücre oluşturabilir. Bu nedenle oluşan kanserli yapının vücut bölgesinden çıkarılması gerekir.
Bunun için cerrahi müdahale yöntemleri uygulanır. Pankreasta oluşan kötü huylu lezyonlar, oluştuğu bölgeden rezeksiyon işlemi ile çıkarılır. Böylece kanserli pankreas yapısı vücuttan uzaklaştırılarak tedavi edilir.
Pankreas Lezyonu Ameliyatı
Pankreas lezyonunda, lezyonun gelişimine bağlı olarak diğer vücut bölgelerine yayılmasını önlemek ve lezyonun tedavi edilmesini sağlamak için ameliyat gerekebilir. Pankreas lezyonlarında, lezyonun oluştuğu pankreas yapısının bir kısmı ya da tamamı çıkarılır.
Böylece pankreasta oluşacak kanserli hücreler büyümeden tedavi edilebilir. Pankreas lezyonu ameliyatı sonrasında, lezyonun tamamen vücuttan çıkarılması için ilave tedavi yöntemleri de uygulanabilir.
Radyoterapi uygulaması ile radyasyon ışınları, kanser hücrelerinin DNA'sına zarar vererek onları yok eder ve bölünmelerini durdurur. Kemoterapi ile hızla büyüyen kanser hücrelerini öldüren güçlü ilaçların kullanımını gerçekleştirilir. Hedefli terapi; kanser hücrelerinin oluşmasına ve bölünmesine neden olan genleri hedef alan ilaçların kullanımını içerir.
Pankreas Lezyonu Tedavisi Sonrası İyileşme Süreci
Pankreas lezyonu tedavisi sonrasında bazı hususlara dikkat etmek sağlık açısından oldukça önemlidir. Pankreas lezyonu tedavisi sonrasında iyileşme sürecinde dikkat edilmesi gereken hususlar şu şekildedir;
Öncelikle gerekli ilaçları kullanarak, takip ve kontrol muayenelerinin zamanında yaptırılması gerekir
Pankreas yapısının sağlıklı olması için sağlıklı beslenmeye özen göstermek gerekir. Meyve, sebze, kepekli tahıllar, yağsız protein içerikli besinler tüketilmelidir
İşlenmiş gıdaların tüketimini sınırlayarak pankreas üzerindeki iltihaplanma ve stres hali azaltılabilir
Aşırı şeker tüketiminden uzak durmak önemlidir. Şeker tüketimi pankreas sağlığını olumsuz etkiler
Bol sıvı ve su tüketimek, pankreasın düzgün ve sağlıklı çalışması için gereklidir
Pankreas iltihaplanmasına neden olan faktörlerden biri; aşırı miktarda alkol tüketmektir. Bu nedenle, aşırı alkol tüketiminden kaçınmak gerekir
Sigara içmek pankreas kanseri için bir risk faktörü oluşturan durumlardan birisidir. Sigarayı bırakmak, pankreas sağlığını olumlu yönde etkiler
Pankreas lezyonu tehlikeli midir?
Pankreas lezyonları çoğunlukla iyi huylu olarak oluşur. İyi huylu olan pankreas lezyonları tehlike oluşturmaz. Bundan dolayı, vücuda zarar vermez ve kanserli hücrelere dönüşmez. İlaç tedavisi yardımı ile iyileşme gözlemlenebilir. Bu süreçte düzenli olarak doktor kontrollerine gitmek gerekir. Gerektiğinde basit cerrahi müdahaleler de yapılabilir.
Kötü huylu pankreas lezyonları ise tehlikeli olabilir. Pankreas yapısında büyüyerek kansere dönüşebilir.
Pankreas lezyonu kanser midir?
Bazı pankreas lezyonları kanser oluşturabilir. Özellikle kötü huylu olan pankreas lezyonları, vücutta büyüyerek yayılım alanını genişletir. Bu durum, pankreas yapısında kanserli hücrelere dönüşebilir. İyi huylu pankreas lezyonları ise kanser oluşturmaz.
Pankreas lezyonu nasıl temizlenir?
Pankreas lezyonları iyi huylu ise; ilaç tedavisi, endoskopi, takip ve kontrol yöntemi ile temizlenir. Kötü huylu pankreas lezyonlarının temizlenebilmesi için genellikle cerrahi operasyona başvurulur. Yapılan ameliyat işlemi ile kötü huylu pankreas lezyonu vücuttan temizlenir.
Kaynak: www.medicalpark.com.tr