Herhangi bir kemikte ortaya çıkabilmesine rağmen, en sık pelvis, femur ve tibiada bulunur. Kemik adacığı, tesadüfi bulgulardır ve genellikle asemptomatiktir, yani herhangi bir ağrı veya rahatsızlığa neden olmazlar.
Kemik Adacığı Ne Demek?
Kemik adacığı, enostoz olarak da adlandırılır. Kanserli tümör oluşturmayan (iyi huylu) lezyonlardır.
Kemiğin başka bir bölümünde büyüyen küçük, yoğun bir kemik parçasıdır. Özellikle süngerimsi kemik dokusu ağı içindeki kompakt (kortikal) bir kemik parçasıdır. Kemik, bir adadaymış gibi izole edilmiştir.
Kompakt kemik adacığı, süngerimsi kemiğe zarar vermez ve genellikle ağrıya neden olmaz.
Vücudun herhangi bir yerinde kemik adacığı oluşabilir. Daha çok ayak bileğinde kemik adacığı ve dizde kemik adacığı oluşabilir. Genellikle röntgen veya bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları gibi rutin görüntüleme çalışmaları sırasında tespit edilirler.
Kemik adalarının kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak anormal kemik büyümesinin veya dejenerasyona uğramış normal bir kemik alanının sonucu oldukları düşünülmektedir. Çoğu durumda, kemik adacıkları için herhangi bir tedavi gerekli değildir.
Ancak, herhangi bir kötü huylu tümör şüphesi varsa, olası kanserli büyümeyi ekarte etmek için biyopsi gerekebilir.
Kemik adası, kenarlarında diken benzeri parmaklar bulunan yuvarlak, oval veya dikdörtgen bir lezyondur.
Kemik adacıkları oluştuktan sonra kendiliğinden kaybolmaz. Genellikle yavaş büyürler. 2 santimetreden daha büyük çapa ulaşmaları nadiren gözlemlenir.
2 santimetreden daha büyük olan adacıklar dev kemik adası olarak isimlendirilir.
Kemik Adacığı Belirtileri Nelerdir?
Kemik adacığı, genellikle fark edilebilir herhangi bir semptom üretmez. Genellikle ayrı bir tıbbi durumu araştırırken bir röntgen veya diğer görüntüleme testinde tesadüfen keşfedilir.
Nadir durumlarda, insanlar bölgeye baskı uygularken kemik adasının yerinde hafif ağrı veya rahatsızlık hissedilebilir.
Kemik Adacığı Neden Oluşur?
Kemik adacığının neden oluştuğu henüz tam olarak anlaşılamamıştır. Kemik adacığı, sağlıklı kemik içerisinde aşırı kemik dokusunun oluşumu ile karakterize iyi huylu (kanserli olmayan) bir kemik lezyonudur.
Kemik oluşumu süreci çeşitli sinyal yolları ve büyüme faktörleri tarafından düzenlenir.
Bu sırada oluşan mutasyonların veya bozuklukların kemik adacıklarının oluşumuna katkıda bulunması mümkündür. Ayrıca bazı kemik adacıkları doğuştan da meydana gelmiş olabilir.
Kemik adacığı, yaygın olarak yaşlı bireylerde görülür. Erkeklerde kadınlardan daha sık görülür.
Kemik adacığı genel olarak zararsız bir durum olarak kabul edilir ve herhangi bir önemli sağlık komplikasyonuna yol açmaz. Ancak nadir durumlarda, özellikle kalça veya diz eklemi gibi ağırlık taşıyan kemikleri etkileyebilir.
Bu tür durumlarda hafif şiddette ağrı ya da rahatsızlık oluşturabilir.
Kemik Adacığı Nasıl Teşhis Edilir?
Kemik adacığı, genellikle başka bir rahatsızlığı teşhis etme sırasında tesadüfen keşfedilir. Farklı bir sebepten dolayı bir röntgen veya bilgisayarlı tomografi (BT) taraması çekiminde kemik adacığı fark edilir.
Kemik adacığı olduğu; şekline, kemiğin türüne ve dokunun yoğunluğuna göre anlaşılabilir.
Bir kemik adacığı bazen diğer lezyon türlerine veya iyi huylu kemik tümörlerine benzer görünür.
Kemik adacığı oluşumu; iyi huylu osteoblastoma, düşük dereceli osteosarkom, osteoblastik metastaz, osteoid osteoma ve osteom rahatsızlıklarına benzeyebilir.
Kemik adacığını, teşhis etmek için genellikle kullanılan görüntüleme teknikleri arasında X ışınları, bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları ve manyetik rezonans görüntüleme (MRI) taramaları bulunur.
X ışınları, kemik anormalliklerini tespit etme kabiliyetleri nedeniyle genellikle kemik adacığını tespit etmek için ilk görüntüleme testidir. Bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları ile manyetik rezonans görüntüleme (MRI) taramaları kemik adasının ve çevresindeki yapıların ayrıntılı görüntülerini sağlamak için de kullanılır.
Kemik adacığının teşhisi için kan testi gerekli olmayabilir. Genellikle görüntüleme bulgularına göre teşhis edilir. Ancak bazı durumlarda, kemik adacığının gelişimine katkıda bulunabilecek altta yatan tıbbi durumları ekarte etmek için kan testi istenebilir.
Genellikle görüntüleme bulguları tanı için yeterli olduğundan kemik adası tanısını doğrulamak için biyopsi kullanılmaz.
Ancak, görüntüleme bulgularının kesin olmadığı ya da kötü huylu tümör (malignite) şüphesi olduğu durumlarda, daha fazla analiz için doku örneği almak üzere biyopsi gerekebilir.
Kemik Adacığı Nasıl Tedavi Edilir?
Kemik adacığı için herhangi bir tedaviye ihtiyaç olmayabilir.
Ancak ağrıya neden olan kemik adacığı vakalarında kemik adacığının büyüyüp büyümediğini görmek için bilgisayarlı tomografi (BT) taraması gibi tekrarlanan bir görüntüleme çalışması gerekebilir.
Görüntüleme taramalarında tespit edilen kemik adacığının boyutu bir yılda %50 veya altı ayda %25 büyürse, kemik yapısından doku örneği alınarak biyopsi yapılabilir.
Kemik dokusu alınıp incelendikten sonra bunun bir kemik adacığı mı yoksa başka bir lezyon türü mü olduğunu kontrol edilir.
Kemik adacığı tedavisi olarak; kemik adacığında oluşan lezyon hastaya ağrı veya rahatsızlık veriyorsa, tedavi seçeneği semptomları yönetmek için analjezikler, anti-inflamatuar ilaçlar ve fizik tedaviyi içerebilir.
Bazı vakalarda ise etkilenen kemik yapısını çıkarmak için cerrahi müdahale yöntemleri gerekebilir.
Kompakt kemik adacığı tedavisi için ameliyat genellikle ilk seçenek değildir. Çünkü genellikle kemik adacığı belirtileri asemptomatiktir ve tedavi gerektirmez. Ancak, lezyon önemli ağrıya neden oluyorsa veya kanserli olduğundan şüpheleniliyorsa, cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir.
Kemik Adacığı Tedavisinden Sonra İyileşme Süreci Ne Kadar Sürer?
Kemik adacığı tedavisi için iyileşme süresi semptomların şiddetine ve uygulanan tedavi türüne bağlı olarak değişebilir. İlaç veya fizik tedavi gibi cerrahi olmayan tedavi seçenekleri için iyileşme süresi daha kısa olabilir. Cerrahi olmayan tedavi seçeneklerinde iyileşme; birkaç haftadan birkaç aya kadar çıkabilir.
Yapılan cerrahi müdahalelerde ise iyileşme süreci daha uzun olur. Hastaların birkaç ay boyunca dinlenmesi ve fiziksel aktivitelerini azaltması gerekebilir.
Kemik Adacığı Tehlikeli mi?
Kemik adacıkları genellik iyi huylu oluşum gösteren lezyonlar olduğundan ciddi sağlık sorunlarına neden olmayabilir. Bu nedenle kemik adacıkları tehlikeli değildir. Kanserli hücre oluşturmazlar ve nadiren semptomlara neden olurlar.
Kemik Adacığı Kanser mi?
Kemik adacıkları, iyi huyludur, yani kanserli değildir. Kanser veya diğer rahatsızlıklar konusunda endişeleriniz olması halinde doktorunuza danışarak gerekli teşhis işlemlerini yaptırmanız önemlidir.
Düzenli Egzersiz Kemik Adacıklarının Oluşumunu Önlemeye Yardımcı Olabilir mi?
Düzenli egzersiz kemik sağlığını korumada ve kemik kaybını önlemede bazı faydalar sağlayabilir. Ancak bunun özellikle kemik adacıklarının oluşumunu önleyebileceğini gösteren bir kanıt yoktur. Bununla birlikte, bazı çalışmalar fiziksel aktivitenin kemik sağlığı üzerinde kemik büyümesini teşvik etme, kemik yoğunluğunu artırma ve kemik kalitesini iyileştirme gibi bazı dolaylı etkileri olabileceğini öne sürmektedir. Bu nedenle, ağırlık taşıyan aktiviteler, direnç antrenmanı, keyif aldığınız ve zamanla sürdürebileceğiniz aktiviteleri içeren bir egzersiz yapılabilir.
Kemik Adacığının Önlenmesinde Beslenmenin Rolü Nedir?
Sağlıklı ve dengeli beslenme, genel kemik sağlığınızı ve gücünüzü etkileyebileceği için kemik adalarının önlenmesinde dolaylı olarak rol oynayabilir. Örneğin, kalsiyum, D vitamini, protein ve diğer temel besinler açısından zengin bir beslenme, kemik mineral yoğunluğunu iyileştirmeye, osteoporoz, kırık veya diğer kemik bozuklukları riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Ancak, belirli bir besin veya diyet bileşeni kemik adalarını özel olarak önleyemeyebilir.
Kaynak:Medikalpark