Roma döneminde bölgenin iskânına ve su yönetimine ışık tutan bulgular elde edilen kazılarda, o dönemi temsil eden önemli bir mimari yapı gün yüzüne çıkarılmış oldu.
Türkiye'de Roma dönemine ait dört antik barajdan biri olan Çorum'un Alaca ilçesindeki 2 bin yıllık Örükaya barajında, 2 yıl önce kurtarma kazı çalışması başlatıldı. Çorum Müze Müdürlüğü başkanlığında Hitit Üniversitesi Arkeoloji bölümünün bilimsel desteği ile yürütülen Örükaya Arkeolojik Araştırma Projesi kapsamında gerçekleştirilen kazılarda, Orta Karadeniz Bölgesi'nde Helenistik kültürü benimsemiş yerel bir krallık olan Mithradatlar'ın hâkimiyet dönemi ile sonrasında Roma dönemine ait araştırmalar yapıldı. Kazılarda, Milattan Sonra (M.S.) 1 ve 2'inci yüzyılda yapıldığı belirlenen Örükaya Barajı yapısı ve Roma döneminde bölgenin iskan ve su yönetimine ışık tutan bulgular elde edildi. Roma dönemini temsil eden önemli bir mimari yapının günyüzüne çıkarıldığı kazıların ardından Örükaya barajı ziyarete açıldı.
'ROMA DÖNEMİNİ TEMSİL EDEN MÜHİM BİR MİMARİ ÖN PLANA ÇIKTI'
Örükaya Arkeolojik Araştırma Projesi bilimsel danışmanı Hitit Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Emine Sökmen, Örükaya Arkeolojik Araştırma Projesi'nin tarihsel süreçte Çorum Kenti’nin Roma Dönemi’ni temsil eden mühim bir mimarinin ön plana çıkmasını sağladığını söyledi. Sökmen, "Örükaya’da yaklaşık olarak milattan sonra 1 ve 2'inci yüzyılda tarihlendirdiğimiz bir baraj yapısını anlamaya çalışıyoruz. Romalı mimar ve mühendisler topografik koşulların gereklerine uygun olarak bir tasarım geliştirerek barajın inşasını sağlamışlardır. Kuşkusuz, Roma’nın etki alanının genişlemesindeki anahtar konulardan biri de suyun iletilmesine dönük altyapıların oluşturulmasındaki ustalık idi. Suyun yönetimine dair geliştirmiş oldukları teknolojinin bir tezahürü olarak Örükaya Barajı’nı anlamak Anadolu arkeolojisine önemli bir katkı sağlayacaktır" dedi.
Roma, barajların inşasında dayanıklılık ve geçirimsizliği sağlamak ve daha iyisini inşa etmek amacıyla imparatorluk topraklarında pek çok denemeler yaptığını söyleyen Sökmen, "Roma’nın Asya eyaletinde ise korunagelmiş sayılı barajlardan biri de Örükaya’dır. Önümüzdeki çalışma döneminde baraj hakkında daha detaylı bilgi elde etmek için çalışmaları sürdürmek istiyoruz. Ayrıca barajın hizmet vermiş olduğu arazilerin kullanımına ve arazi potansiyeline ışık tutmak ve yerleşim alanının tespitini sağlamak amaçlarımız arasındadır" diye konuştu.
'MUHTEŞEM BİR MANZARA VAR'
Çorum Müze Müdürü Arkeolog Metin Çakar da Örükaya barajında çalışmaların tamamen bittiğini söyledi. Çakar, "Örükaya barajı, önündeki erozyon ve bitki örtüsünün önünü kapatmasıyla sadece biz müzeciler tarafından bilinir ve ziyaret ediliyordu. Turizm açısından o bölgeyi görmek isteyen ve barajı ziyaret etmek isteyen ziyaretçilerimiz tabi gerek yol imkanı gerek etrafındaki doğal yapıdan dolayı gelemiyorlardı. Biz birinci etap çalışmalarımızı tamamladıktan sonra, şimdi barajımızı Alaca-Yozgat yoluna tabelamızı taktık. Yola da son derece yakın, ziyaretçilerimiz arabalarıyla Alaca-Yozgat yol ayrımından Örükaya köyü yol ayrımına saptıklarında barajımıza gelip, 2 bin yıl önceden kalan o muhteşem barajı ve mimarı yapısını görebileceklerdir. Yapılacak restorasyon çalışması sonrası burası daha muhteşem alacaktır" diye konuştu.
Kaynak: DHA
