Yeşil mercimeğe benzemektedir. Güneydoğu-Doğu Anadolu ve Akdeniz bölgesinde yetişen çalı türünde bir bitkidir. Sumak ağacından meyveleri toplanarak tuz eklenerek kurutulur. Taneli kısmının suda bekletilip ekşisini çıkarılması veya toz haline getirilip kurutulması ile tüketilir.
Rengi kırmızı ve borda renk arasıdır. Tadının ekşimsi olması nedeniyle Türk mutfağında limona alternatif olarak kullanılmaktadır. Toz halinde çiğ şeklinde salata türlerine veya yemeklerin içerisine baharat olarak eklenip pişirilebilir.
Pandemi döneminde Covid-19 tedavisine iyi geldiği öne sürülmüştür. Bununla ilgili kesin bir araştırma sonucu bulunmamaktadır. Ancak bu dönemde insanların dikkatini daha fazla çekmiştir.
Böylelikle birçok mutfakta daha fazla kullanılmaya başlamıştır. Çok güçlü antiseptik ve antioksidan özelliği olan bu sumak bitkisinin yanlış ve fazla kullanımı sonucunda birçok zararı ortaya çıkabilir.
Son zamanlarda uzmanlar sumak bitkisinin zararlarının araştırılması üzerinde daha fazla durmaya başlamıştır. Sumak faydaları ve zararları birlikte incelenip buna göre tüketilmelidir. Sumak bitkisini tedavi amaçlı kullanmadan önce mutlaka uzman bir doktora danışmalısınız.
•Sumak zararları kişiden kişiye göre değişkenlik gösterebilir. Sumak kullanmadan önce sumak zararları ve kronik rahatsızlığınız üzerinde etkileri araştırılmalıdır. Sumak zararları nelerdir, diye merak ediyorsanız mutlaka sizin üzerinizdeki zararlarını doktorunuza danışmanızda fayda vardır. Sumak bitkisinin dünyada 150 kadar türü vardır. Bu türler, yapı ve görüntü itibariyle birbirine benzemektedir. Bu türlerin hepsinin meyvesi yenilebilir özelliğe sahip değildir. İçinde zehirli olan türleri de vardır. Birbirine çok benzeyen zehirli ve zehirsiz sumak türleri doğada karışık halde bulunabilmektedir. Bu yüzden doğada görülen her sumak bitkisinin tüketilmesi doğru olmayabilir. Bir uzmana sormadan ve emin olmadan tadına bakılmamalı, toplanmamalıdır. Bu sebepten dolayı sumak alırken emin olmadığınız, güvenmediğiniz yerlerden almamalısınız.
•Zehirli sumak türleri dışında bayatlayan veya boya, katkı maddesi ile rengi değiştirilen sumak özelliğini kaybedebilir. Bayat ve katkı maddeli sumakkansere sebep olan kanserojen madde içerebilir. Lezzet ve şifa olarak hiçbir faydası kalmaz.
•Sumak bitkisinin baharat olarak kurutulması sırasında içeriğine nemlenmemesi, içinde mantar, küf oluşmaması ve daha çabuk kuruması için tuz eklenmektedir. Çok sık kullanım sonrasında tansiyonun yükselmesine neden olur. Bu sebeple yüksek tansiyon (hipertansiyon) hastalarının kullanmaması veya çok dikkatli kullanması gerekir.
•Ayrıca kurutulma işlemi sırasında, doğru kurutma teknikleri uygulanmazsa, yeterince tuz eklenmezse, nemli kalırsa içeriğinde küf ve mantar üreyebilir. Başta kanser türleri olmak üzere birçok hastalığa neden olabilir. Aktardan satın alırken dikkatli gözlem yapılmalı, incelenmelidir.
•Sumak bitkisi faydalı olduğu düşünülerek çok fazla tüketilmemelidir. Diğer baharat ve bitki türleri gibi fazla tüketildiği zaman alerjik reaksiyona neden olabilir. Bu sebeple farklı alerjileri olan bireylerin kullanım sırasında aşırıya kaçmadan dikkatli kullanması gerekir.
•Sumak bitkisi aşırı duyarlı ve hassas kişilerde ciltte kızarıklık, yanma ve kaşıntıya neden olabilir. Dikkatli kullanımı önerilir. Böyle bir durumda sumak bitkisini tüketmeyi bırakmalısınız.
•Sumak bitkisinin aşırı tüketimi bağırsak florasının bozulmasına da neden olabilir. Beraberinde kabızlık yaşanabilir. Sumak bitkisinin aşırı kullanımı, boşaltım sırasında yanma yaşanmasına neden olabilir.
•Sumak, iştah açıcı bir etkiye sahip olduğu için diyet yapan kişilerde kullanılması önerilmez. Yemeklerden önce tüketilen sumak, insan vücudunun acıkmasına neden olabilmektedir. Aç karnına tüketirken bunu göz önünde bulundurmakta fayda vardır. Özellikle kilo vermek için rejim yapan bireyler, aç karnına sumak kullanımını göz önünde bulundurmalılar.
•Sumak, vücutta bulunan yağların yakılmasına neden olur. Fazla tüketilmesi sonucunda kilo kaybına da sebep olabilir. Düşük kilolu bireylerin dikkatli kullanması gerekir.
•Sumak bitkisinin güçlü bir ekşilik tadı vardır. Bu bitkinin fazla kullanımı sindirim sistemi hastalıklarına neden olabilir. Bağırsak ve mide problemi olan kişilerin kullanması önerilmez.
Sumak Bitkisini ve Sumak Suyunu Kimler Kullanamaz?
•Sumak bitkisi bazı ilaçlar ile etkileşime girebilir. Sumak kullanmadan önce, kullandığınız ilaçlar varsa mutlaka doktorunuza sormanız gerekir. Sumak faydaları ve zararları kişiden kişiye değişkenlik gösterebilir.
•Başta kuruyemiş alerjisi olmak üzere, alerjisi olanlar da sumak tükettikleri zaman alerjik reaksiyona neden olabilir. Bu sebeple alerjisi olanların dikkatli veya hiç kullanmaması tavsiye edilir.
•Hamilelik ve emzirme döneminde (lohusalık dönemi) sumak zararlarına dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Bu nedenle hamilelik ve emzirme döneminde sumak kullanımına dikkat etmek gerekir.
Sumak Suyu Nedir?
Sumak bitkisinin öğütülmemiş halinden veya tozunun demlenmesi ile elde edilir. İçme suyu içerisine 1 tatlı kaşığı kadar sumak konulup demleme yöntemiyle hazırlanır. Birçok hastalığın tedavisinde takviye olarak kullanılan bir üründür. Takviye olarak kullanılan bitkileri uzun süreli kullanmadan önce yan etkilerini araştırmalısınız.
Sumak Suyu Zararları Nelerdir?
Toplumun yaptığı en büyük yanlışlardan birisi faydalı olan bir besin türünü fazla tüketmektir. Sumak suyunu günde bir bardaktan fazla tüketmek metabolizmanıza zarar verebilir.
Sumak suyunun bilinen bazı zararları şu şekilde özetlenebilir:
•Sumak suyunun aşırı tüketiminde mide asidi problemleri ve yaşanır. Buna bağlı olarak birçok mide rahatsızlıklarına davetiye çıkarır.
•Özellikle tansiyon rahatsızlığı olan bireylerin, tansiyonu yükselttiği için kullanmaması gerekir. Nedeni kurutulurken içine tuz eklenmesidir. Kronik rahatsızlıklarınız varsa sumak suyu içmekten kaçınmalı, bu durumu doktorunuz ile konuşmadan kendi başınıza doğal olduğunu düşünerek sumak suyu içmemelisiniz.
•Hamilelik ve emzirme döneminde olan kadınların sumak suyunu kullanmaktan kaçınmaları gerekir. Emzirme döneminde sıvı tüketimi sütü arttırmaktadır. Faydalarını ve zararlarını tam olarak bilmediğiniz hiçbir sıvıyı tüketmemelisiniz.
•Alerjik bir bünyeye sahip bireylerin sumak suyunu kullanmadan önce doktorlarından bilgi alması gerekir.
Sumak suyu zararları, sumak taneleri ve sumak tozu zararları ile aynıdır. Sumak suyunu aşırı tüketmekten kaçınmalısınız.
ZEHİRLİ SUMAK NASIL AYIRT EDİLİR?
Zehirli ve zehirsiz sumak türleri aynı ağaç türündedir. Zehirli sumak bitkisinin gövdesi narin ve ince yapıdadır. Ancak kolay kolay kırılmaz çok sağlamdır. Yaprakları üçlü yaprak diziliminde kenarları hafif dişli veya düz olabilir. Zehirli sumak bitkisinin meyveleri ise beyaz, yeşil renkte mercimeğe benzemektedir.
SUMAK TANSİYONU YÜKSELTİR Mİ?
Sumak bitkisi kurutulurken içerisindeki nemin küfe ve mantara sebep olmaması için içeriğine tuz eklenir. Bitkisel tedavi yöntemi olarak gün aşırı ve çok fazla tüketilen sumak bitkisi içeriğinde tuz olması nedeniyle tansiyon yükselten etkiye sahiptir. Aşırı sumak tüketiminden sonra tansiyonunuzu ölçmelisiniz.
GÜNDE NE KADAR SUMAK BİTKİSİ VE SUYU TÜKETMELİYİZ?
Sumak bitkisi yemeklerin ve salataların içinde lezzet vermek için veya baharat olarak minimum miktarda kullanılmalıdır. Tüm baharat ve kullanımında aşırılıktan kaçınılmalıdır. Sumak suyu ise günde en fazla 2-3 bardak tüketilmelidir. Etkisini en fazla aç karnına tüketildiği zaman gösterir. 2-3 bardaktan fazla tüketilmesi yan etkilere neden olabilir.
ÇOCUKLARDA TEDAVİ EDİCİ OLARAK SUMAK KULLANMAK DOĞRU MU?
Sumak bir baharat bitkisidir. Tüm bitkileri ve baharatları tedavi amaçlı kullanmadan önce doktorunuza danışmalısınız. Bitki ve baharatların uzun süre kullanımında yan etkileri daha fazla olabilir. İştah açıcı özelliğinden dolayı çocuklarda uzun süreli kullanımda dikkatli kullanılmalıdır. Sumak, gelişim çağındaki çocuklarda kilo problemine neden olabilir. Alerjik bünyeye sahip çocuklarda ise alerjiyi tetikleyebilir.
Kaynak: www.medicalpark.com.tr
